بررسی عملکرد و ارزش اقتصادی کتیرای حاصل از گون سفید (Astragalus gossypinus Fscherin) بر معیشت پایدار در مراتع ییلاقی استان گلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی خراسان‌رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد. ایران

2 2استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش

3 3دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم و مهندسی مرتع- گیاهان دارویی و صنعتی، دانشگاه تربت حیدریه، مشهد. ایران

10.22092/mpt.2024.364350.1138

چکیده

کشور ایران دارای عرصه‌های طبیعی با گیاهان دارویی متنوع و منحصر ‌به‌فرد با ارزش اقتصادی بالا می‌باشد که به‌رغم وجود قابلیت‌های فراوان در زمینه تولید گونه‌های ‌داروئی نظیر گون‌سفید، به ‌دلیل عدم مدیریت و بهره‌برداری اصولی از صمغ کتیرای استحصالی، سبب نابودی این گونه و بروز برخی مشکلات اقتصادیشده است.این پژوهش به‌منظور بررسی عملکرد و ارزش اقتصادی کتیرای حاصل از گون سفید (Astragalus gossypinus Fscherin)در مراتع ییلاقی استان گلستان بر معیشت پایدار انجام شد.نمونه‌برداری به صورت تصادفی-سیستماتیک در طولسه ترانسکت 300 متری ودر طول هر ترانسکت 10 پلات یک مترمربعیانجام شد. برای برآورد تراکم گونه‌های قابل بهره‌برداری، در هر تیپ گیاهی 10 پلات 4 مترمربعی مستقر و تعداد پایه‌های قابل بهره‌برداری تشخیص و درصد قابل بهره‌برداری گونه گون‌کتیرایی مشخص شد.مقدارکتیرا تولیدی هر پایه بطور متوسط 50 گرم برآورد گردید. جهت تعیین ارزش اقتصادی از روش قیمت بازاراستفاده شد.نتایج نشان داد بیشترین تراکم پایه قابل بهره‌برداری در تیپ گیاهی Ju. polycarpus-On. cornuta- St. barbata با 6882750 پایه و کمترین تراکم در تیپ گیاهی Ar. aucheri-St. Barbata با 665528 پایه بوده است. از مقدار کل کتیرای قابل بهره‌برداری (9/729944 کیلوگرم)،مقدار کل کتیرا قابل بهره‌برداری با 10%افت به میزان 4/72994کیلوگرم وکل ارزش اقتصادی حاصل از کتیرا در سال به مبلغ547458000000 ریال محاسبه شد.باتوجه به میزان قابل توجه ارزش اقتصادی تولید کتیرا در مراتع مورد بررسی، مدیریتگون سفیدباید به‌گونه‌ای باشد تا در زمینه بهره‌برداری چند منظوره بتواند راهکاری برای افزایش درآمد اقتصادی باشد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of the yield and economic value ofgum tragacanth from Astragalus gossypinus Fscherin on sustainable livelihood in Summer rangelands of Golestan province

نویسندگان [English]

  • reza yari 1
  • Maede Yosefiyan 2
  • Monasadat Hosseyni aria 3
1 استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی خراسان‌رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد. ایران
2 2Research Assistant Prof., Forest and Rangelands Research Department, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Sari, Iran.
3 Master's degree in Pasture Science and Engineering - Medicinal and Industrial Plants, Torbat Heydarieh University, Mashhad. Iran
چکیده [English]

Iran has natural areas with different and unique medicinal plants that are valuable economically.In spite of existing many capabilities of medicinal species such as Astragalus gossypinus, due to the lack of management and proper exploitation of the gumtragacanth, has caused the destruction of this species; So, it has resulted economic problems. This research investigated the yield and economic value of gumtragacanth from Astragalus gossypinus on sustainable livelihood in summer rangelands of Golestan province.Sampling was done random-systematicly and three 300-meter transects, 10 plots along each transect was placed.For estimating the density of available species; 10 plots of 4-mwere placed in each plant type and the number of availabe species and the availabe percentage of Astragalus gossypinuswas determined in each type. The average production of gumtragacanth is 50 gr.The economic value determined by market pricing method. After estimating the total density of Astragalus gossypinus.The results showed that the highest available species density was in type of Ju. polycarpus-On. cornuta-St. barbata with 6,882,750 and the lowest available species density was in type of Ar. aucheri-St. Barbatawith 665528. The total amount of available gum tragacanth was 729944.9 that with 10% depreciation was 4.72994 kg. The total economic value of gum tragacanth was 547458000000 rials. According to the economic value of gum tragacanth, the management of Astragalus gossypinus should be in a multiple use way to increase economic income.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic value
  • Astragalus gossypinus
  • Gum tragacanth
  • Sustainable livelihood