شناسایی ترکیبات موجود در اسانس دوگونه از جنس پونه‌سا‌(Nepeta L.) در شرایط کشت و رویشگاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگل‎ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تهران، ایران.

2 استاد پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگل‎ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

3 کارشناس ارشد گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگل‎ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

چکیده

جنس پونه­ سا از خانواده نعناعیان شامل گونه­های ‌دارویی ‌با ارزشی ‌است ‌که در ﺻـﻨﺎﯾﻊ داروﯾـﯽ و ﻏﺬاﯾﯽ ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﺮاواﻧﯽ دارد. هدف از این تحقیق، مقایسه و تعیین ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس دو گونه پونه‌سای ‌البرزی .NepetacephalotesBoiss و پونه‌سای‌کپه‌ایNepeta crassifolia Boiss. &Buhse. در شرایط رویشگاه و مزرعه است. این دو از گونه­های انحصاری و ارزشمند هستند که در کشور پراکندگی دارند. سرشاخه­های گل­دار آنها از رویشگاه­های فیروزکوه در استان تهران‌ و از ‌مزرعه واقع در موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع کشور در سال 1395جمع‌آوری گردید و با روش کلونجر اسانس‌گیری شد. در اسانس سرشاخه گلدار کشت شده N.crassifolia ترکیب ‌نپتالاکتون (4a α,7 α,7a α) به میزان 5/75 درصد و در سرشاخه گل­دار نمونه رویشگاهی 4/35 درصد می­باشد. این ترکیب در گونه Nepetacephalotes در نمونه زراعی 72 درصد و در نمونه رویشگاه 63 درصد می‌باشد. نپتالاکتون­ها، جزو مهمترین متابولیت­های ثانویه گونه­های مختلف جنس پونه سا می­باشد. نتایج نشان‌ می­دهد که در هردو گونه ترکیب نپتالاکتون وجود دارد که در شرایط کشت میزان ترکیب نپتالاکتون(4a α,7 α,7a α) افزایش یافته است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of constituents in essential oils of two Nepeta species in field and habitat

نویسندگان [English]

  • mehrdokht Najafpour Navaei 1
  • Mehdi mirza 2
  • maryam jebelli 3
1 Assistant professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
3 Expert of medicinal plants, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
چکیده [English]

The genus Nepeta of the Lamiaceae family includes valuable medicinal species that is widely used in medicines and food industries. So far, 79 species of this genus have been reported in Iran. The purpose of this study was to compare and determine the chemical composition of the essential oil of two species Nepeta cephalotes Boiss, Nepeta crassifolia Boiss. & Buhse in terms of habitats and farm. These valuable species are both scattered throughout Iran. The aerial parts were collected from the Firoozkooh habitats in Tehran province and from the field at the Research Institute of Forests and Rangelands in 1395, and were extracted by Clevenger method. Gas chromatography (GC-FID) and gas chromatographs equipped mass spectrometers (GC/MS) were used to identify the essential oils. The results showed that in the N. crassifolia, the Nepetalactone compound (4a α, 7α, 7α-α)-is 75.5% and 35.4% in farm and natural habitat respectively. This composition is in the Nepeta cephalotes Boiss species in 72% of field and 63% in the habitat. Neptalactones are one of the most important secondary metabolites of various species in the genus Nepeta, and are the agent of medicinal properties in these plants. Obtained results show that in both species there is Neptalactone compound and Neptalactone composition (4a α, 7 α, 7a α) increased in field conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gas chromatography
  • Nepeta cephalotes Boiss
  • Nepeta crassifolia
  • Nepeta lactone