بررسی اثر تراکم و کودهای آلی بر عملکرد و شاخص بهره وری بارش گیاه دارویی مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) در شرایط دیم منطقه دماوند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات

2 بخش گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 گروه زراعت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

4 گروه علوم باغبانی و زراعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

5 بخش گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

چکیده

به‌منظور ارزیابی عملکرد و شاخص بهره‌وری بارش گیاه دارویی مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge.) تحت تاثیر کاربرد کودهای آلی و تراکم‌های مختلف بوته در شرایط دیم، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های زراعی 1396 و 1397 در ایستگاه تحقیقات مرتع همند دماوند انجام شد. کود آلی به‌ عنوان عامل اصلی در سه سطح شامل کود دامی(گاوی) پوسیده 30 تن در هکتار، کاه گندم غنی شده 10 تن در هکتار و شاهد (بدون کود) و عامل فرعی تراکم در سه سطح 26666 ،40000 و 80000 بوته در هکتار بود. میزان بارندگی موثر در سال اول و دوم به ترتیب 278 و390 میلی‌متر بود. نتایج نشان داد اثر متقابل سال و کودآلی و همچنین سال و تراکم بوته موجب افزایش معنی‌دار عملکرد ماده خشک و شاخص بهره-وری بارش شد. بالاترین مقدار عملکرد ماده خشک گیاه با 385 کیلوگرم در هکتار در سال دوم در تیمار کود دامی و بیشترین مقدار شاخص بهره‌وری بارش با 986/0 کیلوگرم بر میلی‌متر در هکتار در سال دوم در تیمار کود دامی بدست آمد. در این پژوهش، استفاده از کود دامی و تراکم زیاد (80000 بوته در هکتار) در سال دوم، موجب افزایش عملکرد ماده خشک و شاخص بهره‌وری بارش گیاه مرزه بختیاری شد. بطور کلی ظرفیت سازگاری و عملکرد مناسب مرزه بختیاری، شاخص بهره‌وری بارش بالای این گونه را نشان می‌دهد، که می‌توان از آن به عنوان گونه مناسب دیمکاری، خصوصاً جهت بهبود الگوی کشت در زراعت‌های دیم کم بازده استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of plant density and organic fertilizers on yield and precipitation efficiency index of Bakhtiari savory under dryland farming conditions of Damavand region

نویسندگان [English]

  • Ahmad Mirjalili 1
  • Mohammad Hossein Lebaschi 2
  • Mohammad Reza Ardakani 3
  • Hossein Heidari Sharifabad 4
  • Mehdi Mirza 5
1 Graduated from Azad University, Science and Research Branch
2 Research Institute of Forests and Rangelands Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Department of Agronomy, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
4 Department of Horticultural Science and Agronomy, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
5 Research Institute of Forests and Rangelands Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

The present study was carried out to evaluate yield and precipitation efficiency index of Bakhtiari savory (Satureja bachtiarica Bunge.) influenced by organic fertilizers and different plant densities under dry land farming conditions. The experiment was conducted as a split plot based on a randomized complete block design with three replications at Homand rangeland research station of Damavand, in 2018 and 2019. The main factor was organic fertilizer in three levels, including cattle manure (30 t. ha-1), enriched wheat straw (10 t. ha-1), and control. The sub plots included three levels of plant densities (26666, 40000, and 80000 plant ha-1). The amount of effective rainfall in the first and second years was 278 and 390 mm, respectively. The results showed that the interaction of year and organic fertilizer as well as year and plant density led to a significant increase in dry weight yield and precipitation efficiency index. The maximum dry weight yield was 385 kg. ha-1 in the second year and cattle manure treatment. The highest precipitation efficiency index with 0.986 kg.mm-1. ha-1 was observed in the second year and cattle manure treatment. In this research dry matter yield and precipitation efficiency increased by using cattle manure and high plant density in the second year. In general, adaptive capacity and adequate yield of Bakhtiari savory showed the high precipitation efficiency index of this species, which can be used as a suitable species for dryland agriculture. These results can be remarkably beneficial to change the cultivation pattern in low-efficiency dryland farming.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Effective precipitation
  • Enriched wheat straw
  • Cattle manure

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار