مقایسه فعالیت نماتد‌کشی برخی از اسانس‌ها، متابولیت‌ Pochonia chlamydospora و متام سدیم روی نماتد Aphelenchoides besseyi در شرایط آزمایشگاهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز ،تبریز، ایران

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد بیماری‌شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

3 دانشیار، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

4 استاد، گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

10.22092/mpt.2024.366826.1167

چکیده

نماتد شاخ و برگ و جوانه Aphelenchoides besseyi باعث بیماری کوتولگی تابستانه توت‌فرنگی می‌شود و بسیاری از میزبان‌های گیاهی از ‌جمله برنج، پیاز، سیر، ذرت شیرین، سیب‌زمینی شیرین و سویا و همچنین تعدادی از گیاهان زینتی پیازدار را مبتلا می‌کند. رویکردهای مدیریتی نماتد‌های انگل گیاهی بیشتر مبتنی بر تناوب زراعی، ارقام مقاوم، اندام‏های تکثیری و بذر عاری از نماتد و سموم شیمیایی است. با توجه به اثرات نامطلوب و خطرناک نماتدکش‏های شیمیایی برای انسان و محیط‏زیست، جست‌و‌جو و استفاده از روش‏های جایگزین ایمن ضروری است. در این مطالعه اثر فعالیت نماتدکشی اسانس‌های بذر رازیانه(Foeniculum vulgare)، آنیسون(Pimpinella anisum)، زنیان(Carum copticum) و گیاهان خشک شده آویشن(Thymus vulgaris) و نعناع(Mentha spicata)، متابولیت‌های فرار Pochonia chlamydospora مورد بررسی قرار گرفت. و متام سدیم به عنوان نماتدکش و شاهد مثبت در برابر نماتد در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، نماتد‌ روی محیط کشت PDA حاوی قارچAlternaria alternata تکثیر شد. آزمایش‌های زیست‌سنجی‌ در چهار تکرار و با نه تیمار با استفاده از نماتد‌های 15 روزه انجام شد و مرگ‌و‌میر نماتد‌های بالغ پس از فواصل 24 و 48 ساعت ثبت شد. پس از 24 ساعت مقادیر LC50 برای اسانس‏های رازیانه، آنیسون، زنیان و آویشن به‏ترتیب 1846، 1512، 3715 و 17550 و برای متام‌سدیم 425/17 تعیین شد. همچنین مقادیر LC90به ترتیب 2466، 2872، 5586، 32990 و برای متام سدیم 114/33 محاسبه شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of nematicidal activity of some essential oils, Pochonia chlamydospora metabolites and metham sodium on Aphelenchoides besseyi under laboratory condition

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Niknam 1
  • Zahra Ghorbani 2
  • Samaneh Khosravani 2
  • Roghaye Karimzadeh 3
  • Saeed Zehtab salmasi 4
1 Professor, Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, University of Tabriz. Iran
2 Graduate M. S student of Plant Pathology, Faculty of Agriculture, University of Tabriz. Iran
3 Associate Professor, Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, University of Tabriz. Iran.
4 Professor, Department of Plant Ecophysiology, Faculty of Agriculture, University of Tabriz. Iran.
چکیده [English]

Foliage and bud nematode Aphelenchoides besseyi cause strawberry summer dwarf disease and infects many plant hosts including rice, onion, garlic, sweet corn, sweet potato and soybean, as well as a number of bulbous ornamental plants. Management approaches of plant parasitic nematodes are mostly based on crop rotation, resistant cultivars, nematode free propagating materials and nematicidal compounds. Due to the adverse and hazardous effects of chemical nematicides for humans and the environment, it is necessary to search and use the safe alternative methods. In this study, the effect of nematicidal activities of essential oils of fennel seed (Foeniculum vulgare), (Pimpinella anisum), (Carum copticum) and dried plants of thyme (Thymus vulgaris) and mint (Mentha spicata), volatile metabolites of Pochonia chlamydospora and metam sodium as a nematicide and positive control against the nematode were studied under laboratory conditions. For this purpose, the nematode was propagated on PDA culture medium containing the fungus Alternaria alternata. The bioassays were arranged in four replications and with nine treatments using 15 days reared nematodes and data of nematode mortality were recorded after 24- and 48-hours intervals. After 24 hours, the LC50 values for fennel, anise, zenian and thyme essential oils were determined as 1846, 1512, 3715 and 17550, respectively and 17.425 for metam sodium. Also, the LC90 values were calculated as 2466, 2872, 5586, and 32990, respectively and 114/33 for metam sodium.

کلیدواژه‌ها [English]

  • essential oil
  • nematode biocontrol
  • leaf nematode
  • gas chromatography