تاثیر اسانس ریحان (Ocimum basilicum) بر عملکرد رشد، فاکتورهای خونی، ظرفیت آنتی اکسیدانی و کیفیت گوشت جوجه‌های گوشتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مهندسی کشاورزی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

2 دانش آموخته، گروه مهندسی کشاورزی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

3 دانشیار، گروه مهندسی کشاورزی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

10.22092/mpt.2025.370768.1200

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی اثر سطوح مختلف اسانس ریحان (Ocimum basilicum) بر عملکرد رشد، شاخص‌های خونی، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و کیفیت گوشت جوجه‌های گوشتی انجام شد. بدین منظور تعداد 300 قطعه جوجه یک‌روزه سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار آزمایشی شامل جیره شاهد، سه سطح اسانس ریحان (200، 400 و 600 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و آنتی‌بیوتیک ویرجینامایسین (150 میلی­گرم بر کیلوگرم) با چهار تکرار و هر تکرار 15 قطعه مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اسانس ریحان، به‌ویژه در سطح 600 میلی­گرم بر کیلوگرم، موجب بهبود معنی‌دار ضریب تبدیل غذایی و افزایش وزن بدن شد (P < 0.05)  و در برخی شاخص‌ها عملکردی مشابه تیمار ویرجینامایسین عمل کرد. مصرف اسانس همچنین موجب کاهش کلسترول و LDL خون و افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی سوپراکسید دسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز ( SOD و GPx ) شد، در حالی‌که تغییر معنی‌داری در HDL و تری‌گلیسرید مشاهده نشد. علاوه بر این، اسانس ریحان سبب کاهش درصد چربی و افزایش پروتئین در گوشت عضله سینه گردید، بدون آنکه تأثیر معنی­داری  بر ویژگی‌های بافتی گوشت داشته باشد. در مجموع، یافته‌ها نشان می‌دهد که استفاده از اسانس ریحان می‌تواند به‌عنوان یک جایگزین طبیعی و کارآمد برای آنتی‌بیوتیک‌های محرک رشد در تغذیه جوجه‌های گوشتی توصیه شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effects of Basil (Ocimum basilicum) Essential Oil on Growth Performance, Blood Parameters, Antioxidant Capacity, and Meat Quality of Broiler Chickens

نویسندگان [English]

  • Ehsan Salehifar 1
  • Saed Javanshiri 2
  • Mojatab Hosseinpour mashhadi 3
1 Assistant Professor, Department of Agricultural Science, Ma. C., Islamic Azad University, Mashhad, Iran
2 M. Sc. Graduated, Department of Agriculture Science, Ma. C., Islamic Azad University, Mashhad, Iran
3 Associate Professor, Department of Agricultural Science, Ma. C., Islamic Azad University, Mashhad, Iran
چکیده [English]

This study was conducted to evaluate the effects of different levels of basil (Ocimum basilicum) essential oil on growth performance, hematological parameters, antioxidant capacity, and meat quality in broiler chickens. A total of 300 one-day-old Ross 308 broiler chicks were randomly allocated to five experimental treatments, including a control diet, three levels of basil essential oil (200, 400, and 600 mg/kg), and an antibiotic treatment with virginiamycin (150 mg/kg). Each treatment consisted of four replicates with 15 birds per replicate. The results indicated that supplementation with basil essential oil, particularly at 600 mg/kg, significantly improved feed conversion ratio and body weight gain (P < 0.05). In several parameters, its effects were comparable to those of the virginiamycin treatment. Dietary basil essential oil also decreased serum cholesterol and low-density lipoprotein (LDL) concentrations, while increasing the activities of the antioxidant enzymes superoxide dismutase (SOD) and glutathione peroxidase (GPx). No significant effects were observed on high-density lipoprotein (HDL) or triglyceride levels. Moreover, basil essential oil reduced fat content and increased protein concentration in breast muscle without significantly affecting meat textural properties. Overall, these findings suggest that basil essential oil can serve as a natural and effective alternative to antibiotic growth promoters in broiler diets.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Basil essential oil
  • broiler chickens
  • blood profile
  • antioxidant capacity
  • meat quality