بررسی مراحل رشد و نمو، بهره برداری و روش های تکثیر گیاه سریش تماشایی (Eremurus spectabilis M. Bieb.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد،ایران،

چکیده

سریش تماشایی (.Eremurus spectabilis M. Bieb) گیاهی چند ساله از خانواده لاله است که سالهای متمادی از ریشه های چسبناک آن در صنایع مختلف استفاده می شود. به منظور مطالعه تقویم رشد گیاه و تعیین مناسب ترین روش تکثیر و بهره برداری گیاه، دو رویشگاه در ارتفاعات شمالی و جنوبی بینالود انتخاب و مراحل فنولوژی گیاه  به فاصله هر 10-15 روز برحسب زمان تعیین گردید. علاوه بر این تناوب گلدهی گیاهان با علامت گذاری 40 بوته یکنواخت طی سال های 1393 تا 1396 مورد ارزیابی قرار گرفت.  همچنین تکثیر جنسی و غیر جنسی  گیاه به تفکیک در اواخر فصل پاییز در رویشگاه دهبار مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد به ازای هر 200 متر افزایش ارتفاع از سطح دریا،  مرحله فنولوژی گیاه به مدت 8-6 روز به تأخیر می افتد. گلها در طی فصل اردیبهشت بتدریج باز شده و بذور گیاه از اوایل تیرماه شروع به رسیدگی میکنند. تکثیر این گیاه عمدتاً از طریق کشت بذور رسیده است. تکثیر غیر جنسی گیاه از طریق تقسیم  ریشه‌ها موفقیت آمیز نبود. بذور گیاه دارای خواب فیزیولوژیکی  بوده و برای شکستن خواب بذر نیاز به گذراندن دوره سرمایی دارند. نتایج همچنبن نشان دادند این گیاهان برای گلدهی نیاز به سرما داشته و پس از گلدهی از بین نرفته و بسته به میزان ذخایر ریشه ممکن است مجدداً در سال بعد به گل رفته و یا در مرحله رویشی باقی بمانند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of growth stages and development, exploitation and propagation methods of Foxtail Lily (Eremurus spectabilis M. Bieb.)

نویسنده [English]

  • Majid Dashti
Assistant Professor, Khorasan-e-Razavi Agricultural and Natural Resources Research and EducationCenter, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Mashhad, Iran.
چکیده [English]

Foxtail lily (Eremurus spectabilis M. Bieb.) is a perennial plant from Liliaceae family, the sticky roots of which has been used for many years in various industries. In order to study the plant growth calendar (Phenology) and determine the most suitable methods for the plant propagation and exploitation, two habitats in the northern and southern parts of Binaloud Mountain (Dehbar and Disbad Olya) were selected and the plant phonological stages were determined in every 10- 15 days. In addition, the flowering period was evaluated by marking 40 uniform plants during 2014 -2017 and also sexual and non-sexual reproduction process was studied in late autumn in Dehbar site. The results showed that for every 200-meter elevation above the sea level, the plant’s phenological stage would be delayed for 6-8 days. The flowers gradually opened during May and the seeds maturity stage were completed in early July. Furthermore, the results indicated that the plant propagation stage has mainly been achieved by the cultivation of seeds, through which only 15-20% of the seeds were established. The non-sexual reproduction process by the tuber roots division was not successful. Seeds of the plant have a physiological dormancy and need to have a cool period to break through the dormancy. The results also indicated that the plants need cold period for flowering and do not die after flowering, but depending on the amounts of rootstocks, they may flower again in the following year or remain in the vegetative stage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Eremurus spectabilis
  • phenology
  • Propagation
  • exploitation