نحوه توانمند سازی وافزایش بنیه بذر در شش گونه از دو جنس کاکوتی(Ziziphora) و آویشن (Thymus)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، گروه بانک ژن منابع طبیعی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

2 استاد پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور ، بخش مرتع، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی

چکیده

با توجه به تولید اسانس ارزشمند و سازگاری این گونه‌ها با بخش‌های وسیعی از مراتع استپی و نیمه استپی کشور، کشت و اهلی کردن آنها جهت توسعه کشت در مناطق مختلف کشور ضروری می باشد. برخلاف گیاهان زراعی، بذر گیاهان وحشی به رغم داشتن قوه نامیه بصورت یکنواخت در مزرعه جوانه نمی‌زنند. فرآیند توانمند سازی بذر از طریق پرایمینگ بذر، درصد جوانه‌زنی و بنیه‌ای بذرها را نسبت به شاهد افزایش می‌دهد و می‌توانند مورد استفاده بهره‌برداران جهت کشت و کار قرار ‌گیرند. در این تحقیق، خصوصیات جوانه زنی بذر سه گونه جنس کاکوتی (Ziziphora clinopodioides، Ziziphora tenuior وZiziphora capitata) و سه گونه از جنس آویشن ( Thymus lancifolius، Thymus kotschyanus و (Thymus daenensis در آزمایشگاه تکنولوژی بذر بانک ژن منابع طبیعی وابسته به موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع مورد مطالعه قرار گرفتند. بذر گونه‌ها در معرض تیمارهای پرایمینگ شامل اﺳﻤﻮﭘﺮاﻳﻤﻴنگ (ﭘﻠﻲاﺗﻴﻠﻦﮔﻼﻳﻜﻮل)، ﻫﻮرﻣﻮﻧﺎل پرایمینگ (اﺳﻴﺪﺟﻴﺒﺮﻟﻴﻚ)، ماتریکس پرایمینگ (ورﻣﻴﻜﻮﻟﻴﺖ، پرلیت و زئولیت)، ﻫﻴﺪروپرایمینگ (خیساندن در آب مقطر) و ﺷﺎﻫﺪ (ﺑﺪون ﭘﺮاﻳﻤﻴﻨﮓ) قرار گرفتند. در گونه T.lancifolius حداکثرطول و وزن گیاهچه، با ماتریکس پرایمینگ مشاهده شد ولی در گونه T.kotschyanus، تیمار اسید جیبرلیک موجب افزایش طول گیاهچه و هیدروپرایمینگ موجب افزایش وزن گیاهچه شدند. تیمار بذر با ورﻣﻴﻜﻮﻟﻴﺖ در گونه Z.clinopodioides موجب افزایش طول گیاهچه(34%) و وزن تر گیاهچه (17%) شد. تیمار بذرها با پرلیت در گونه Z.capitata موجب افزایش 13 درصدی وزن گیاهچه نسبت به شاهد گردید. یافته‌های این مطالعه نشان داد که پرایمینگ با مواد جامد (ماتریکس پرایمینگ) دارای بیشترین اثر در توانمند کردن بذر گیاهان گونه‌های مذکور بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Seed enhancement methods to increasing seed vigor of six species of two genus of Ziziphora and Thymus genera.

نویسندگان [English]

  • Mohammadali alizadeh 1
  • Aliashraf Jafari 2
1 Associated professor, Gene Bank Group, Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO).
2 Professor, Rangelands Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Cultivation and domestication of medicinal plants is a predominant priority for their essential oil production and growing in wide range of climatic conditions in steppic and semi steppic regions of Iran. The seeds of wild plants species have high viability, but they have no uniform emergence in the field. The seeds enhancement process through seeds priming, leads to elevated germination percentage and seed vigor, therefore, rendering the prime seeds suitable for the cultivation. In this research, the seed emergence characteristics of three species of Ziziphora genus (Ziziphra clinopodioides, Ziziphora tenuior and Ziziphora capitata) and three species of Thymus genus (Thymus lancifolius, Thymus kotschyanus and Thymus daenensis)  were examined by using osmopriming (polyethylene glycol), hormonal priming (gibberellic acid), matrix priming (vermiculite, perlite, zeolite,), hydropriming (distill water), and control (without priming) in seed technology laboratory  of natural resource gene bank in Research Institute of Forest and rangeland, Tehran, Iran in 2015. The maximum seedling length and seedling weight were observed in T. lancifolius via matrix priming.  The T. kotschyanus application of Gibberellic acid and hydro-priming, led to increasing seedling length and seedling weight, respectively. For the species of Z. clinopodioides, the seed priming using vermiculite, led to the increase of seedling length and weight of up to 34% and 17%, respectively. The seed treatment with perlite caused higher seedling weight (13%) of Z. capitata to that of control. The result showed that priming with solid material (matrix priming) had more effect on the seed enhancement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Hormonal priming
  • Matrix priming
  • Osmopriming
  • Seed priming
Alizadeh, M.A., Jafari, A.A., Arefi, H. and Sefidkon, F. 2012. Evaluation and study of seed germination problems and vigour of seed accession of different species in Satureja genus in natural resource of gene bank. Final Report, Research Institute of Forest and Rangelands: 1-86.
Amin, Z., Alizadeh, M.A., Barmaki, M. and Nasir, M., 2014. Effective of priming techniques in seed germination and seed emergence enhancement medicinal plant of Satureja macrantha, Journal Biodiversity and Environmental Science, 5 (3): 63-71.
Ashraf, M. and Foolad, M.R., 2005. Pre-sowing seed treatment-a shotgun approach to improve germination plant growth, and crop yield under saline and non‐saline conditions, Advances in Agronomy, 88: 223-271.
Basra, S.M.A., Ahmad, N., Khan, M.M., Iqbal, N. and Cheema, M.A., 2003. Assessment of cotton seed deterioration during accelerating aging. Seed Science & Technology, 31: 531-540.
Farooq, M., 2005. Assessment of physiological and biochemical aspects of pre-sowing seed treatments in transplanted and direct seeded rice. M.Sc. Thesis, university of Agriculture, Faisalabad, Pakistan. P286.
Halmer, P., 2006. Seed technology and seed enhancement. In XXVII International Horticultural Congress-IHC2006: International Symposium on Seed Enhancement and Seedling Production 771: 17-26.
James, T.K., Rahman, A. and Douglas, J.A., 1991. Control of weeds in five herb crops.
Proc. 44th N.Z. Weed and Pest Control Conf.: 116-120.
Lekh, R. and Khairwal, I.S., 1993. Evaluation of pearl millet hybrids and their parents for germ inability and field` emergence. Indian Journal of Plant Physiology. 2: 125-127.
McDonald, M.B., 2000. Seed priming. In Seed Technology and its Biological Basis (eds. M. Black and J. D. Bewley). CRC Press, Boca Raton, FL:287–325.
Michel, B.E. and Kaufmann, M.R., 1973. The osmotic potential of polyethylene glycol 6000. Plant Physio. 51: 914-916.
Pill, W.G., 1991. Advances in Fluid Drilling, Hort Technology, American Society for Horticultural Science, 1: 59-65.
Sajjadi, Jaghargh,S.S., Alizadeh, M.A. and Kalagari, M., 2013. Assessment of seed emergence characteristics and seedlings vigor of three populations aromatic medicinal plant species of Anthemis pseudocotula Boiss by using of priming technique and pre-chilling: Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences, 3(1): 112-119.