بررسی مزیت رقابتی گیاهان دارویی زیره سبز و گل محمدی در استان خراسان رضوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی و پژوهشگر سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، ایران، مشهد.

2 استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، ایران، مشهد.

3 مدرس، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

چکیده

دو گیاه دارویی گل محمدی و زیره سبز، به دلیل کم نهاده بودن به ویژه در مصرف آب، در اولویت توسعه، در بخش باغبانی استان خراسان رضوی میباشند. در این تحقیق، بازار صادراتی این دو گیاه داروییِ به کمک داده‌های اسنادی، شامل آمارنامه کشاورزی، آمار گمرک، مرکز آمار ایران و بانک مرکزی ایران طی سالهای 97-1390 بررسی شده است. روش تحقیق از نوع تحلیلی و توصیفی است و برای بررسی مزیت رقابتی، نسبی و ساختار بازار، به ترتیب از شاخصهای مزیت رقابتی آشکار شده (RCA)، شاخص هزینه منابع داخلی (DRC) و شاخص هرفیندال (HI) استفاده شده است. نتایج نشان داد که محصولات زیره سبز و گل محمدی، دارای شاخص DRC کمتر از یک می‌باشند و هر دو آنها، دارای مزیت نسبی می‌باشند. تحلیل مزیت رقابتی بیانگر آن بود که در زیره سبز، شاخص RCA در همه سالها بزرگتر از یک، اما در گل محمدی، شاخص RCA بین صفر تا یک است لذا زیره سبز دارای مزیت رقابتی و گل محمدی دارای عدم مزیت رقابتی است. بررسی ساختار بازار نشان داد که در زیره سبز «برعکس شاخص هرفیندال» یعنی (HI/1) دارای عدد 3.33 و در گل محمدی عدد 4.55 شده و این عددها بین 3 تا 6 قرار گرفته‌اند. لذا شرایط انحصار چند جانبه در این بازار واقع شده است. می‌توان نتیجه گرفت که هر دو محصول در استان دارای مزیت نسبی بوده و امکان توسعه آنها وجود دارد. همچنین توسعه این محصولات نیازمند کسب بازارهای جدید به کمک توسعه فرآوری این دو گیاه در استان است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation Competitive Advantage of Two Medicinal Plants..

نویسندگان [English]

  • maryam rasoulzadeh 1
  • mohammad mazhari 2
  • Hossin Rohani 3
1 MSc. of Agricultural Economics, Iranian Academic Center for Education, Culture and Research, Khorasan Razavi, Mashhad, Iran
2 Assistant Professor, Khorasan-e-Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Mashhad, Iran
3 Instructor, Khorasan-e-Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Mashhad, Iran
چکیده [English]

Two medicinal plants Damask Rose and Cumin are in priority for extensive cultivation in Khorasan Razavi province due to their low input, especially in water consumption. In this study, the export market of these two medicinal plants has been studied with the help of documentary data during the years 2000-2018. The research method is analytical and descriptive and to examine the competitive advantage, comparative advantage and market structure have been used respectively ; Revealed Competitive Advantage index (RCA), Internal Resource Cost index (DRC) and Herfindahl index (HI). The results showed Cumin and Damask Rose products have a DRC index of less than one and both of them have a comparative advantage. Competitive advantage analysis showed that in Cumin, RCA index is greater than one in all years, but in Damask Rose RCA index is between zero and one, so Cumin has a competitive advantage and Damask Rose has no competitive advantage. Examination of the market structure showed that in cumin "in contrast to Herfindahl index" (HI / 1) has the number 3.33 and in Damask Rose has the number 4.55 and these numbers are between 3 and 6. Therefore, the conditions of multilateral monopoly are located in this market. It can be concluded that both products have a comparative advantage in the province and there is a possibility of their extensive cultivation. Also, the extensive cultivation of these products requires the acquisition of new markets with the help of the improvment of processing of these two plants in the province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Competitive Advantage
  • Comparative Advantage
  • Market Structure
  • Damask Rose
  • Cumin

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار