تعیین ارزش اقتصادی و بهره برداری از گیاهان دارویی در مراتع فریزی، خراسان رضوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

2 دانشیار پژ‌وهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگل‌‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

3 رئیس بخش اقتصاد-اجتماعی

4 کارشناس ارشد، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی، مشهد، ایران

10.22092/mpt.2022.360547.1114

چکیده

ارزیابی اقتصادی بهره‌‌برداری از گیاهان دارویی، از جمله اقدامات اساسی جهت تهیه طرح‌‌های مرتعداری چند منظوره است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اکولوژیکی و برآورد شاخص‌‌های اقتصادی بهره‌‌برداری از گیاهان دارویی، در مراتع کوهستانی فریزی واقع در استان خراسان رضوی انجام شد. برای این منظور، در طی سال‌های 1397 تا 1399، پس از اندازه گیری درصد پوشش و میزان تولید گیاهان دارویی، شاخص‌‌های اقتصادی شامل رانت اقتصادی و ارزش مورد انتظار محاسبه شدند. با توجه به نتایج پژوهش، سود اقتصادی بهره‌برداری از گیاهان دارویی شامل؛ Achillea millefolium، Alyssum homolocarpum، Bunium persicum، Hypericum scabrum، Perovskia abrotanoides، Salvia sclarea،sinuatum Verbascum و Ziziphora clinopodioides، در یک دوره برداشت، ۷۲۱۲۵۰۰ ریال در هکتار در سال برآورد گردید. ارزش مورد انتظار مراتع منطقه نیز از محل بهره‌‌برداری از گیاهان دارویی، با در نظر گرفتن نرخ تنزیل 4/5 درصد در شهریور ماه سال 1399؛ 133565۰ ریال در هکتار برآورد شد. به‌طور کلی، بهره‌‌برداری مبتنی بر اصول اکولوژیک از گیاهان دارویی، می‌‌تواند نقش مهمی در تکمیل معیشت، افزایش رفاه و توانمند‌‌سازی مرتعداران، حفظ اکوسیستم‌‌های مرتعی و ارتقاء خدمات اکوسیستمی مرتبط با آنها، ایفا کند. این موضوع، باید در سیاست‌گذاری توجه به گیاهان‌‌ دارویی و در طرح‌های مرتعداری چند منظوره، مد نظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determining the economic value and exploitation of medicinal plants in Freezi rangelands, Khorasan Razavi province

نویسندگان [English]

  • Majid dashti 1
  • Javad Motamedi 2
  • Seyed Ahmad Mohaddes Hosseini 3
  • Mohammad Hasan Pour abbas 4
1 Associate Professor, Khorasan-e-razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Mashhad, Iran.
2 Associate professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO).
3 head of departemant
4 M.Sc. in Khorasan Razavi Natural Resources and Watershed General Office, Mashhad. Iran.
چکیده [English]

Economic evaluation of medicinal herbs and their exploitation is one of the basic requirements to prepare a vision document for the exploitation of rangeland by-products. In this regard, the present study was conducted with the aim of ecological assessment and estimating the economic indicators of the use of medicinal plants in the summer rangeland of Frizi higthland Rangeland located in Khorasan Razavi province. For this purpose, after measuring the coverage percentage and the amount of production of medicinal plants, economic indicators including economic rent and expected value were calculated during 2018 to 2020. According to the results, the economic rent obtained from the use of medicinal plants includes Achillea millefolium, Alyssum compester, Bunium persicum, Hypericum scabrum, Perovskia abortanoides, Salvia sclarea, Verbascum sinuatum and Ziziphora clinopodioides in one harvest period, 7,212,500 Rials per hectares per year. The expected value of each hectare of rangelands in the region in terms of production and exploitation of medicinal plants, considering the discount rate of 5.4% in 2020, was estimated at 1,335,650 Rials per hectare. In general, the results indicate that the use of medicinal plants in the study area can not play an important role in improving the livelihood of conventional farmers, and when preparing multi-purpose rangeland management plans, other aspects of rangeland use should be emphasized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Expected rangeland value
  • Net income
  • Economic profit
  • Medicinal plants