ارزیابی فناوری کشت بافت در تولید برخی متابولیت‌های ثانویه در گیاهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات وآموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی- پردیش آموزش- گروه ْموزشی منابع طبیعی آب و خاک- مدرس

2 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

10.22092/mpt.2022.360743.1116

چکیده

گیاهان از طریق چندین مسیر متابولیک، ترکیباتی تولید می‌کنند که می‌توانند با سرعت و به طور موثری در برابر عوامل زیستی و غیرزیستی تنش‌زا واکنش نشان دهند. برخی از این ترکیبات، نیازهای روزافزون بشر به موادی مانند داروها، مواد مغذی و مواد شیمیایی کشاورزی را تأمین می‌کنند. به دست آوردن ترکیبات با ارزش گیاه از طریق انجام عملیات زراعی، بسیار مشکل بوده و زمان‌بر بوده و سنتز ترکیبات با منشا گیاهی به دلیل داشتن ساختار و خصوصیات مولکولی پیچیده، اغلب اقتصادی نیست. بنابراین تولید متابولیت های ثانویه در گیاهان از طریق کشت بافت یک راهکار جذاب برای تولید آن‌ها می باشد. یکی از راه‌های تولید متابولیت‌های ثانویه، استفاده از الیسیتورها (Elicitor) یا محرک‌ها می‌باشد. الیسیتورها شامل مواد شیمیایی و یا بیوفاکتورهایی هستند که می‌توانند تولید متابولیت‌های ثانویه در مو جودات زنده را تحریک کنند. به منظور تولید ترکیب فنلی آنتراکینون (Anthraquinone)، به شرایط خاص و دو سال زمان نیاز است ولی با استفاده از کشت بافت، در مدت چهار هفته به حداکثر تولید این ترکیب می‌توان دست یافت. در مواردی دیگر، تولید شیکونین و تاکسول از طریق کشت بافت با موفقیت به صورت صنعتی انجام و کاربرد تجاری آن نیز صورت گرفته است. بنابراین استفاده از فناوری کشت بافت می‌تواند در تولید متابولیت‌های ثانویه بدون توجه به منشا جغرافیایی گیاه، موثر باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of tissue culture technology in the production of some secondary metabolites in plants

نویسندگان [English]

  • sayed fazel fazeli kakhki 1
  • Nasser Beikzadeh 2
1 lecturer. natural resources water and soil department, research and education agriculture natural resources in khorasan razavi
2 Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

Plants produce compounds through several metabolic pathways that can quickly and effectively react to biotic and abiotic stress factors. Some of these compounds meet the ever-increasing human needs for substances such as drugs, nutrients, and agricultural chemicals. Obtaining valuable plant compounds through agricultural operations is very difficult and time-consuming, and the synthesis of plant-derived compounds is often not economical due to their complex molecular structure and properties. Therefore, the production of secondary metabolites in plants through tissue culture is an attractive solution for their production. One of the ways to produce secondary metabolites is to use elicitors or stimulants. Elicitors include chemicals or biofactors that can stimulate the production of secondary metabolites in living organisms. In order to produce the phenolic compound anthraquinone, special conditions and two years of time are needed, but by using tissue culture, the maximum production of this compound can be achieved within four weeks. In other cases, the production of shikonin and taxol through tissue culture has been successfully carried out industrially and its commercial application has also been made. Therefore, the use of tissue culture technology can be effective in the production of secondary metabolites regardless of the geographical origin of the plant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anthocyanin
  • Elicitor
  • Flavnoid
  • Medium