مطالعه اتنوبوتانی و کاربرد سنتی برخی گیاهان دارویی شهرستان ایرانشهر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری گیاهان دارویی، گروه باغبانی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران

10.22092/mpt.2024.366336.1162

چکیده

پژوهش اتنوبوتانی (Ethnobotany) راهنمای ارزشمندی برای شناسائی گیاهان دارویی و داروهای گیاهی جدید است. تحقیق حاضر با هدف شناسایی و مستند سازی فرهنگ استفاده سنتی از گیاهان دارویی در شهرستان ایرانشهر واقع در استان سیستان و بلوچستان صورت گرفت. این مطالعه بر اساس پیمایش‌های صحرایی، اطلاعات مردمان بومی و پژوهش در اسناد و باورها در شهرستان ایرانشهر صورت گرفت. گونه‌های گیاهی از مناطق مختلف بر اساس معرفی روستائیان بومی به خصوص افراد با تجربه، مسن و مطلع جمع آوری شد. پس از شناسایی گیاهان منطقه به طور هم زمان نام محلی، خواص دارویی، نحوة استفاده و سایر اطلاعات مربوط به گونه‌ها گردآوری گردید. در این تحقیق 31 گونه گیاه دارویی با کاربردهای مختلف مورد شناسائی قرار گرفت. بیشترین گونه متعلق به خانواده نعنائیان بود. تعدادی از گیاهان دارویی از قبیل مور تلخ، خارخاسک، خرفه، کلیر و سداب توسط افراد زیادی مورد شناسایی و به خواص درمانی آنها اشاره شد. بیشتر گیاهان شناسائی شده در طب سنتی منطقه برای درمان مشکلات گوارشی، کلیه و تسکین دهنده مورد استفاده قرار می‌گرفت. بیشترین کاربرد اندام های مصرفی گیاهان برگ، ساقه و بذر بود. با توجه به تنوع گیاهان دارویی در این منطقه و استفادة وسیع مردم بومی از آنها جهت درمان بسیاری از بیماری‌ها می‌توان با بررسی‌های بیشتر علاوه بر حفظ گونه‌های گیاهی در خطر انقراض ناشی از خشکسالی به نتایج راهگشایی در زمینة کاربرد گیاهان دارویی در درمان بیماری‌ها دست یافت و همچنین استفاده بهتر از گیاهان دارویی و فرآورده های آنها را فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of Ethnobotany and Traditional Use of Some Medicinal Plants in Iranshahr County

نویسنده [English]

  • mansoor barahouei
Ph.D. Student of Medicinal Plants, Department of Horticulture, Birjand Branch, Islamic Azad University, Birjand, Iran
چکیده [English]

Ethnobotanical research is a valuable guide for identifying new medicinal plants and herbal medicines. The present study aimed to identify and document the traditional use of medicinal plants in Iranshahr County, located in Sistan and Baluchestan Province. This research was conducted through field surveys, local people's knowledge, and research in documents and beliefs found in the region. Plant species from different regions were collected based on the introduction by local villagers, especially experienced, elderly and knowledgeable people. After identifying the plants of the region, their local names, medicinal properties, methods of use, and other relevant information were gathered simultaneously. In this study, 31 species of medicinal plants with different uses were identified. The majority of species belonged to the Lamiaceae family. Some medicinal plants such as Salvia mirzayanii, Tribulus terrestris, Portulaca oleraceae, Capparis decidua and Ruta graveolens were identified by many individuals, and their therapeutic properties were mentioned. Most of the known plants in traditional medicine were used for digestive disorders, kidney diseases, and soothing purposes. The most functional parts of the plants were leaves, stems, and seeds. Considering the diversity of medicinal plants in the county and their widespread use by indigenous people for treating diseases, further investigations could not only preserve endangered plant species due to drought but also lead to breakthroughs in the application of medicinal plants in disease treatment and provide better use of medicinal plants and their products.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Therapeutic properties
  • Treatment
  • Functional parts
  • Indigenous people