معرفی و بررسی شرایط رویشگاهی و فنولوژیکی گونه انحصاری دارویی گل‌بیمرگ (Helichrysum leucocephalum) در استان‌های فارس و یزد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه گیاهشناسی، بخش جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان رضوی

2 استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی

3 محقق پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی

10.22092/mpt.2024.367338.1171

چکیده

• تعیین شرایط رویشگاهی گونه‌های داروئی برای اهلی‌سازی و اصلاح و توسعه پوشش گیاهی در مراتع امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. هدف از تحقیق حاضر بررسی شرایط رویشگاهی و فنولوژیکی گل‌بیمرگ (Helichrysum leucocephalum Boiss.) در 5 رویشگاه طبیعی استان‌های فارس و یزد است. بعد از شناسایی رویشگاه‌ در منطقه معرف 4 ترانسکت 100 متری بصورت کاملا تصادفی مستقر و در امتداد هر ترانسکت 10 پلات یک متر مربعی قرار گرفت. در داخل هر پلات درصد پوشش گیاهی، ، تراکم و فراوانی گونه مورد نظر ثبت شد. از پلات ابتدایی و انتهایی هر ترانسکت نمونه خاک از صفر تا 30 و 30 تا 60 سانتی متری برداشت شد. فاکتورهای فیزیک و شیمیایی خاک با استفاده از روش‌های مرسوم در آزمایشگاه خاکشناسی اندازه‌گیری شد. خصوصیات توپوگرافی هر رویشگاه با استفاده از دستگاه GPS ثبت و فاکتور های ارتفاع، شیب و جهت اندازه-گیری شد. برای ثبت مراحل فنولوژیکی گونه در هر رویشگاه 5 پایه انتخاب و با فاصله هر 15 روز مراحل حیاتی و فنولوژیکی گونه ثبت شد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین درصد پوشش گونه H. leucocephalum بترتیب با در رویشگاه‌های دامگهان- مهریز یزد و دره‌مرغی استهبان مشاهده می شود. بیشترین (1 پایه در متر مربع) و کمترین تراکم (0.1 پایه در مترمربع) نیز به ترتیب در رویشگاه نیریز و دره‌مرغی استهبان می‌باشد بیشترین درصد حضور در رویشکاه طشک‌آباده با 55درصد و کمترین درصد حضور در رویشگاه جنگل‌بناب- ارسنجان با 25 درصد می‌باشد. این گونه در ارتفاع بین 800 تا 2200 متر از سطح دریا، رشد می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Introducing and investigating the habitat and phenological conditions of Helichrysum leucocephalum as a the endemic medicinal species in Fars and Yazd provinces

نویسندگان [English]

  • Narjes Azizi 1
  • Reza Yari 2
  • Zohreh Shaybanizadeh 3
1 Forest and Rangeland Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center. AREEO. Mashhad. Iran.
2 Assistant Professor, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO),
3 Researcher , Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Mashhad, Iran
چکیده [English]

Determining the habitat conditions of medicinal species for domestication and modification and development of vegetation in rangelands is a necessary. The aim of this research is to investigate the habitat and phenological conditions of Helichrysum leucocephalum Boiss. in 5 natural habitats of Fars and Yazd provinces. After the identification of the habitat, 4 transects of 100 meters were randomly placed in the representative area, and 10 plots of one square meter were placed along each transect. Inside each plot, the percentage of vegetation, density and abundance of the desired species were recorded. Soil samples were taken from zero to 30 and 30 to 60 cm from plots of each transect. The physical and chemical factors of the soil were measured using conventional methods in the soil science laboratory. The topographic characteristics of each habitat were recorded using a GPS device and the height, slope and direction factors were measured. To record the phenological stages of the species in each habitat, 5 bases were selected and the vital and phenological stages of the species were recorded every 15 days. The results showed that the highest and lowest percentages of H. leucocephalum cover were 40 and 10% respectively in Damgahan-Mehriz habitats of Yazd and Dareh-Morghi of Estehban. The highest density (1 individual per square meter) and the lowest density (0.1 individual per square meter) are in Niriz and Dareh-Morghi habitats, respectively. The highest ferequence in Abadeh- Tashk habitat is 55% and the lowest ferequence is in Bonab-Arsanjan habitat with 25%.

کلیدواژه‌ها [English]

  • habitat conditions
  • phenology
  • H. leucocephalum
  • Fars and Yazd